Blood Brothers

Krandans

Twierdza Kłodzko (niem. Festung Glatz) ? dobrze zachowana, duża twierdza w Kłodzku będąca systemem obronnym z okresu XVII i XVIII wieku.

Powierzchnia twierdzy wynosi ponad 30 hektarów. W skład kompleksu twierdzy kłodzkiej wchodzą:

twierdza główna
fort posiłkowy Owcza Góra
obwarowania miejskie (fragmentaryczne)
umocnienia polowe

Pierwsza wzmianka o istnieniu grodu obronnego na Górze Fortecznej (Zamkowej) w Kłodzku pochodzi z relacji Kosmasa, czeskiego kronikarza z 981 roku. Należy sądzić, że był to zespół drewnianych budynków otoczonych palisadą ? w takiej formie zdobył go i spalił czeski książę Sobiesław w roku 1114. Sobiesław odbudował gród w 1129 roku i osadził w nim kasztelana - Gronzatę.
Około 1300 roku gród stał się zamkiem mieszkalnym, a za czasów Jerzego z Podiebradów zamek staje się komfortową rezydencją, stanowiącą okazałą siedzibę władcy hrabstwa kłodzkiego. W jej skład obok pomieszczeń mieszkalnych wchodziła kaplica oraz kościół św. Wacława i św. Marcina. Wodę czerpano z pięciu studzien, najstarsza studnia pochodziła z 1393 roku i zwana była Tumską, a najgłębsza ? Piekarska, znajdowała się w 60 metrowym szybie.
W latach 1557-1560 architekt Ernest Lorenz Kirschke rozbudował twierdzę o zamek średni i niższy. One to, wraz z zamkiem wyższym i fortyfikacjami miasta, stanowiły zespolony w jedno system obronny.
W 1622 roku po bitwie pod Białą Górą wojska cesarskie opanowały miasto. Ich działania spowodowały wiele szkód, między innymi konieczność rozbiórki kolegiaty, grożącej zawaleniem oraz budynków warowni. Po opanowaniu miasta dalsze prace nad rozbudową umocnień prowadził w latach 1690-1702 Jakub Carove. Średniowieczne mury zastąpiono kurtynami i bastionami. Na zlecenie Habsburgów wzniesiono wtedy trzy bastiony: Jabłonki, Ludmiły i Wacława. Były one podstawą umocnień twierdzy, tworzyły tzw. dzieło koronowe, osłaniające Górę Forteczną od północy i wschodu. Natomiast od południa i zachodu wybudowano bastiony Alarmowy i Dzwonnik oraz półbastion Orzeł. Kompleks tych umocnień otaczał położony na szczycie zamek, był on częściowo dostosowany do systemu umocnień. Bastiony zostały osłonięte rawelinami ? Polnym i Jabłonką oraz fosą. Tym samym odbudowano i zmodernizowano zamek nadając mu bardziej współczesny kształt.
W 1742 roku twierdza poddana została Prusakom, którzy zajęli tereny Dolnego Śląska w konsekwencji wojny siedmioletniej.
Plany Fryderyka II obejmowały umocnienie nowo zdobytych terenów poprzez budowę twierdz i warowni. W ten sposób powstała cała linia umocnień: Szczecin, Głogów, Wrocław, Świdnica, Srebrna Góra, Kłodzko, Nysa. Tak więc za panowania Fryderyka II rozbudowano i ufortyfikowano ją znacząco, na pierwszy plan wysuwając jej obronny charakter. W roku 1743 wybitny fortyfikator, znawca francuskiej szkoły fortyfikacyjnej, generał Gerhard Cornelius de Wallrave, z pochodzenia Holender, sporządził nowe projekty dla miasta Kłodzka. Na początku pracami kierował Walrave, który jednak popadł w niełaskę i zastąpiony został przez pułkownika inżyniera Friedricha Christiana von Wrede. W tym okresie powstał też jako fort pomocniczy fort na Owczej Górze. Przebudowa nasiliła się jeszcze po okresie wojen śląskich (1770 r.) ? rozebrano wówczas resztki zamku mieszkalnego, kaplicy i kościoła, w którego miejscu zbudowano ogromny donżon.
Twierdza Kłodzka odegrała ważną rolę w czasie obrony Śląska w wojnie francusko-pruskiej (1806-1807). Głównodowodzącym wojsk francuskich oraz regimentów Związku Reńskiego (złożonych z oddziałów bawarskich i wirtemberskich) w walce o Śląsk był Hieronim Bonaparte. Po kapitulacji Nysy w rękach pruskich pozostawała jeszcze ziemia kłodzka z dwoma twierdzami w Kłodzku i Srebrnej Górze. Dowodzący siłami pruskimi generalny gubernator Śląska hr. Friedrich Wilhelm von Götzen miał do dyspozycji ok. 10 000 ludzi. Załoga Kłodzka liczyła ok. 4070 żołnierzy. Kłodzko stało się główną bazą wypadową ruchomych kolumn Götzena. Twierdza była rozbudowywana i unowocześniana przez niemal cały czas pozostawania w rękach pruskich. Fortyfikacje były poprawiane nieomal do ostatniej chwili. Np. już po rozpoczęciu wojny w 1806 r. rozpoczęto prace nad rozbudową chodników minerskich. Prace te trwały jeszcze w 1807 r. przed pojawieniem się wojsk IX Korpusu. Na południowym i południowo-wschodnim przedpolu twierdzy zbudowano obóz warowny. Od strony Nysy Kłodzkiej warownię osłaniały fortyfikacje Srebrnej Góry. Po opanowaniu przez Lefebvre'a-Desnouttesa 18 marca Złotego Stoku, Götzen zorganizował wypad w celu odbicia miasta. Następnego dnia pod Jaszkową Dolną drogę zagrodziły mu oddziały bawarskie. Walka zakończyła się zwycięstwem Bawarów. W dniu 13 kwietnia oddziały gen. Lefebvre'a pokonały oddział pruski w potyczce pod Kłodzkiem. Kilka dni później, 17 kwietnia Götzen zorganizował duży wypad (2800 piechoty, 300 jazdy i 18 dział), jednak nie udało się rozbić wojsk Lefebvre'a, ale też oddziały pruskie nie zostały [link widoczny dla zalogowanych] rozbite i w porządku wycofały się do twierdzy. Nastąpiło wzmocnienie garnizonu twierdzy. W dniu 14 czerwca ze Srebrnej Góry przybyło w sumie 416 żołnierzy piechoty i 165 jazdy oraz 4 armaty i 1 haubica. Po zdobyciu Nysy i podpisaniu kapitulacji twierdzy w Koźlu, Hieronim postanowił zintensyfikować działania, mające na celu zdobycie Kłodzka. Rozgorzały walki o Jaszkową Górną. W ich wyniku siły sprzymierzonych podeszły pod sam obóz warowny twierdzy. W dniu 23 czerwca zajęto Jaszkową Dolną. W nocy 23/24 czerwca podjęto szturm, w wyniku którego hr. Götzen zdecydował się poddać twierdzę. Straty nacierających wyniosły ok. 1000 rannych i zabitych. W walkach wzięły dwa szwadrony ułanów polskich Legii Polsko-Włoskiej. Następnego dnia podpisano akt kapitulacji. Twierdzy faktycznie nie wydano z uwagi na pokój w Tylży zawarty 9 lipca 1807 r.
Jedna z legend mówi, że gdy Napoleon przejeżdżał na koniu przez Kłodzko spadła mu z głowy czapka, a w miejscu, gdzie upadła, Prusacy ufundowali obelisk kamienny z wyraźnie wytłoczoną czapką. Stoi on do dzisiaj i był uważany przez Prusaków za znak, który przepowiadał upadek cesarza. Jest jednak nieprawdziwa, Napoleon nie maszerował przez Kłodzko (prowadził wtedy kampanię na Pomorzu i w Prusach Wschodnich), a w czasie kapitulacji twierdzy dowodził w bitwie pod Frydlandem.
W roku 1867 rząd pruski zdecydował o rozbrojeniu twierdzy jako przestarzałej (podobna sytuacja miała miejsce w twierdzy srebrnogórskiej).

Po przebudowie obiektu przez króla Fryderyka Wielkiego, do 1945 roku mocno ufortyfikowana twierdza pełniła rolę militarną oraz ciężkiego więzienia. Jednym z pierwszych więźniów był pruski oficer i awanturnik Friedrich von der Trenck (1727-1794) za romans z królewską siostrą, księżną Amalią. Jemu, jako jednemu z nielicznych powiodła się ucieczka z twierdzy. Innym był generał austriacki, hr. Wilhelm Reinhard von Neipperg (1684-1774), skazany na twierdzę za zawarcie bez upoważnienia niekorzystnego pokoju belgradzkiego w 1739 r.; ułaskawiony po śmierci cesarza Karola VI.
W roku 1864 w twierdzy osadzeni byli pierwsi powstańcy z Powstania Styczniowego, Wielkopolanie. Za udział w powstaniu styczniowym na mocy wyroku sądu pruskiego w 1864 roku osadzeni zostali: Wacław Koszutski - adiutant gen. Taczanowskiego, Walerian Hulewicz - uczestnik walk w okresie Wiosny Ludów, mianowany w 1863 roku przez Rząd Narodowy podczas powstania styczniowego komisarzem w powiecie wrzesińskim, Stanisław Sczaniecki - działacz towarzystw rolniczych, współredaktor pisma 'Ziemianin', absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego, Włodzimierz Wolniewicz - publicysta i działacz gospodarczy (skazany na karę śmierci i objęty później amnestią), ziemianin Erazm Wolniewicz i ks. Jan Rymarkiewicz.
W 1870 roku osadzono tu jeńców francuskich wziętych do niewoli w wojnie francusko-pruskiej. W 1873 roku w murach twierdzy został uwięziony przez władze pruskie ks. Augustyn Szamarzewski (1832-1891) wybitny wielkopolski działacz społeczno-gospodarczy oraz Wojciech Kętrzyński czy Karl Liebknecht.
W czasie II wojny światowej, w latach 1940-1943 twierdza była filią obozu Gross-Rosen, umieszczano w niej jeńców wojennych, dezerterów z armii niemieckiej oraz podejrzanych o działania na szkodę Rzeszy. Znajdowało się tu ciężkie więzienie dla więźniów politycznych (więziony i stracony był tu m.in. Władysław Planetorz (1910-1944), działacz Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech), miejsce kaźni i obóz pracy. Więziono tu Rosjan, Francuzów, Włochów, Belgów, Czechów, Finów i Anglików.
W 1944 roku na terenie twierdzy uruchomiono ewakuowane z Łodzi z powodu przesuwania się frontu zakłady AEG, gdzie produkowano części do pocisków V-1 oraz aparatury elektryczne do łodzi podwodnych (U-Bootów) i lotnictwa. W lutym 1945 roku, w obliczu zbliżającego się frontu, Niemcy rozpoczęli ewakuację fabryki do Turyngii. Co ciekawe, robotnicy zlokalizowanej na twierdzy fabryki wydawali pismo satyryczne zatytułowane ?Pchła?.

W 1960 Twierdza została oficjalnie uznana za zabytek i udostępniona turystom.
W 1970 na twierdzy nakręcono część zdjęć do ostatniego odcinka serialu Czterej pancerni i pies - odcinek Dom.
Obecnie dostępna dla turystów wraz z odcinkiem trasy podziemnej wynoszącej około 1 km. Od 2006 roku firma produkująca piwo Piast sponsoruje renowację twierdzy. Część twierdzy zwana Lunetą Żuraw, jest regularnie odnawiana społecznie przez Akademię Przygody. Również od tego roku, na Twierdzy Kłodzkiej działa grupa rekonstrukcyjna. Grupa odtwarza żołnierzy 47 regimentu piechoty pruskiej z 1806 roku. Pod koniec sierpnia 2006 roku, po raz pierwszy odbyły się Dni Twierdzy Kłodzkiej, których stałym punktem jest rekonstrukcja bitwy z okresu wojen napoleońskich. Stopniowo impreza jest rozbudowywana o kolejne atrakcje: Jarmark Forteczny, Noc w Muzeum, Kino pod Gwiazdami czy cieszący się coraz większą popularnością koncert rockowy RockBastion.

Gość14 · Gość

Wszystko to prawda ale pominełeś kilka szczegółów, za Fryderyka II na terenie twierdzy Kłodzkiej mieściła się mennica. Tylko nikt nie potafi jej umiejscowić do dziś jedyne co wiadomo to rozmiar produkcji monet w głównej mierze srebrne jednak w pewnym okresie bito złote talary.
Kolejna sprawa to ilość wojska przeznaczonego do obrony Kłodzka bywały okresy że wojska było więcej niż mieszkańców dochodziło do 12 000 ludzi.